Biodynamische Wijnproductie - Van Kosmos Tot Kelder

Je hebt waarschijnlijk al gehoord van biodynamische wijnproductie. En je bent je misschien ook bewust dat biodynamica meer wil geven dan het neemt. Biodynamica is dus regeneratief, duurzaam en ethisch verantwoord. Alles in de natuur is met elkaar verbonden, en de kosmos speelt een veel grotere rol dan je misschien denkt.

Bourgondië, een wijnregio die geen introductie nodig heeft. Het is de thuisbasis van bekende producenten zoals Domaine Leflaive en Domaine Leroy, die niet alleen Bourgondië op de wereldkaart hebben gezet, maar ook biodynamica een cruciaal onderdeel van hun wijnproductie hebben gemaakt. We zullen later hun verhalen verkennen.

Dus, wat is biodynamica precies? Hoe beïnvloeden maanfasen de manier waarop wijnmakers in de wijngaarden werken? En wanneer smaakt je wijn eigenlijk het beste? Lees verder om erachter te komen.

Rudolf Steiner, Antroposofie en Biodynamica

Rudolf Steiner werd in 1861 in Hongarije geboren. Hij was een filosoof, esotericus en de oprichter van de antroposofie – en hij wordt gecrediteerd met het creëren van biodynamische landbouw. Vroeg in zijn leven begon Steiner met het bestuderen van Goethe en de Duitse idealisme, met een bijzondere focus op Hegel en Johann Gottlieb Fichte. Op basis van deze studies richtte Steiner in 1913 de Antroposofische Vereniging op. Het antroposofische wereldbeeld houdt in dat de mens bestaat uit ziel, lichaam en geest, en dat reïncarnatie een feit is.

Het universum wordt aldus bestuurd door zowel bekende fysieke krachten als, in grote mate, kosmische krachten. Deze beïnvloeden vooral de levensprocessen in dieren, mensen en planten. Dit unieke begrip van het universum staat centraal in de biodynamica. Biodynamica kwam voort uit Steiners bredere filosofie en spirituele wetenschap, die landbouw integreerde met kosmische en spirituele principes – met als doel een vorm van landbouw te creëren die zowel een levend als harmonisch mechanisme was.

Als reactie op de zorgen van boeren over de afnemende bodemkwaliteit en de voedingswaarde van landbouwproducten, hield Steiner in 1924 een serie lezingen op het landgoed Koberwitz in Polen. Deze lezingen zijn nu bekend als de 'Landbouwcursus' en vormden de basis voor de biodynamische landbouw. Steiner presenteerde een holistische benadering van landbouw, die het gebruik omvatte van speciale preparaten gemaakt van kruiden, mineralen en dierlijke organen, evenals op de kalender gebaseerde timing voor het zaaien en oogsten om in harmonie te zijn met kosmische ritmes. Deze uitgebreide benadering inspireerde een nieuwe manier van denken over landbouw.

Steiners principes werden snel overgenomen en verder ontwikkeld door zijn volgelingen, die de basis vormden van de biodynamische beweging. Deze benadering beschouwt de boerderij als een zelfonderhoudend organisme en bevordert biodiversiteit, bodemgezondheid en de balans tussen planten en dieren.

Sindsdien is biodynamische landbouw uitgegroeid tot een wereldwijde praktijk die wordt gewaardeerd om zijn duurzaamheid en holistische benadering van landbouw.

Eerst Steiner – Toen Maria Thun

Maria Thun en Radijzen: Dierentekens, Maansknooppunten en Planeetinvloeden

De Invloed Van De Maan Kalender Op Biodynamica

Sommigen zijn toegewijd aan biodynamica. Dan zijn er degenen die bepaalde praktijken ervan overnemen. En natuurlijk zijn er ook mensen die biodynamische wijnproductie als een soort religie beschouwen zonder basis in de werkelijkheid. Ongeacht tot welke groep je behoort, het kan niet worden ontkend dat de zwaartekracht van de maan getijden op aarde creëert.

Terwijl de maan de aarde omcirkelt, veroorzaakt zijn zwaartekracht dat de oceanen aan de kant van de aarde die naar de maan is gericht, naar buiten zwellen. Deze aantrekkingskracht wordt tegengewerkt door de traagheid aan de andere kant van de aarde, wat een secundaire zwelling en een hoge vloed daar veroorzaakt. De regelmaat van dit proces, met twee hoge en twee lage getijden elke 24 uur en 50 minuten, onderstreept de voorspelbaarheid van de invloed van de maan op de getijden.

Gegeven dat de maan invloed heeft op water, is het misschien niet verrassend dat wijnmakers en wijnliefhebbers ook naar de maan kijken als het gaat om zaaien, oogsten en proeven.

Domaine Leflaive's Toewijding Aan Biodynamica

Domaine Leflaive is een van de meest prestigieuze wijnhuizen in de Bourgogne, en zijn toewijding aan biodynamische wijnproductie is niet onopgemerkt gebleven; het is een pionier in biodynamisch wijnmaken. Anne-Claude Leflaive verdient in het bijzonder veel lof voor het verhogen van de standaard nadat ze in 1993 het Domaine Leflaive overnam en besloot alle wijngaarden om te zetten naar biodynamische landbouw. Haar significante verbeteringen overtuigden andere wijnproducenten om ook hun aandacht op biodynamische principes te richten.

Bij Leflaive ligt de nadruk sterk op het behoud en de verbetering van de bodemgezondheid. Ze gebruiken biodynamische preparaten zoals gecomposteerde kruiden, mest en kwarts, die op de grond en de wijnstokken worden gespoten om microbieel leven en bodemlevendigheid te stimuleren. Deze preparaten zouden de energie van de bodem in balans brengen en verbeteren.

Het planten, snoeien en oogsten bij Leflaive wordt zorgvuldig getimed volgens een biodynamische kalender die de maancycli en plantencycli volgt. Leflaive gelooft dat deze cycli de groei en gezondheid van planten beïnvloeden.

Er worden geen synthetische pesticiden, herbiciden of kunstmest gebruikt bij Leflaive – alleen natuurlijke infusies, mineralen en biologische preparaten worden toegepast om de planten te beschermen tegen ziekten en plagen. Nuttige planten en kruiden worden tussen elke rij wijnstokken geplant om behulpzame insecten aan te trekken en de bodemgezondheid te verbeteren. Om bodemverdichting te minimaliseren, worden paarden in plaats van tractoren gebruikt. Ze vertrouwen ook op natuurlijke giststammen die in hun kelders en wijngaarden te vinden zijn, zodat de wijn het terroir en de oogst weerspiegelt, wat de wijnen authentiek maakt.

En Domaine Leflaive is niet alleen in zijn toewijding aan biodynamica.

Madame Lalou Bize-Leroy's Toewijding Aan Het Universum

Je kunt niet spreken over pioniers in de biodynamica zonder Lalou Bize-Leroy te noemen, een levende legende die betovering creëert in het wijnlandschap van de Bourgogne. Ze staat bekend om haar diepgaande begrip van en respect voor de krachten van de natuur. Net als Leflaive benadert ze het wijnmaken op een bijna spirituele manier, waarbij ze de aarde beschouwt als levend en dynamisch. Voor haar draait biodynamische landbouw om het creëren van een symbiose tussen mensen en de natuur, waarbij de wijnstok deel uitmaakt van een groter, levend ecosysteem. Deze filosofie doordringt elk aspect van de productie bij Domaine Leroy.

Haar hele leven hebben de wijngaarden geprofiteerd van Madame Leroy's nauwgezette zorg en toegewijde focus. Ook wijnliefhebbers profiteren hiervan. Leroy heeft haar leven gewijd aan wijn en biodynamica. Ze gebruikt Preparaat 500 (Hoornmest), wat inhoudt dat ze een koeienhoorn vult met gecomposteerde mest, deze in de herfst in de grond begraaft en in de lente weer opgraaft. De compost revitaliseert de bodem, waardoor zowel de structuur als het microbieel leven verbetert – wat naar verluidt de wortels van de wijnstok versterkt en hun vermogen om voedingsstoffen op te nemen vergroot.

Daarnaast gebruikt ze Preparaat 501 (Hoorn Silicaat). Kwarts wordt gemalen, in een koeienhoorn geplaatst en in de zomer begraven. Wanneer het weer wordt opgegraven, wordt het in kleine hoeveelheden op de wijnstokken gespoten. Dit preparaat verhoogt het vermogen van de plant om licht op te nemen en bevordert de rijping van de druiven, wat de aromatische complexiteit en structuur van de wijn verbetert.

Niets wordt aan het toeval overgelaten. Leroy gebruikt kruidenpreparaten van brandnetels, kamille, duizendblad en eikenbast. Deze worden tot thee en infusies bereid en op de wijnstokken gespoten om hun ziektebestendigheid te vergroten en de bodemgezondheid te verbeteren.

Toen Leroy haar focus en wijnmaakpraktijken op biodynamica richtte, werd ze door velen als radicaal beschouwd. Sindsdien is ze een ongeëvenaarde en consistente pionier geworden in biodynamisch wijnmaken. Deze praktijk is diep geworteld in kosmische cycli. Alle activiteiten in de wijngaard, van planten tot oogsten, volgen de maancyclus en de planeten kalender. Lalou Bize-Leroy gelooft dat deze cycli direct invloed hebben op de vitaliteit van de wijnstokken en de kwaliteit van de wijn. Zo wordt snoeien en oogsten gedaan op dagen wanneer de maan zich in een gunstige positie bevindt om optimale plantenenergie en balans te waarborgen.

Of men nu voorstander is van biodynamica of niet, Leroy's wijnen behoren tot de meest gewilde ter wereld.

Biodynamische Certificering – Is Het Relevant?

Als wijnproducent wil je biodynamische wijnproductie certificering behalen, dan moet je een proces doorlopen dat ervoor zorgt dat jouw praktijken voldoen aan de eisen die door certificeringsinstanties zoals Demeter, ECOCERT of Biodyvin zijn vastgesteld. Certificering omvat uitgebreide testen van praktijken, wijngaarden, preparaten en jaarlijkse inspecties om ervoor te zorgen dat producenten hun praktijken handhaven.

De invloed van gecertificeerde producenten zoals Leflaive en Leroy reikt veel verder dan hun wijngaarden. Hun praktijken hebben talrijke wijnproducenten wereldwijd geïnspireerd om biodynamische methoden om tearmen. Het is echter belangrijk op te merken dat voor veel producenten certificering niet het ultieme doel is en zeker geen noodzaak. Charles Lachaux, een rijzende ster in Bourgondië, vertegenwoordigt deze nieuwe generatie. Hoewel hij biodynamisch en biologisch werkt, geeft hij er de voorkeur aan niet gedefinieerd te worden door certificeringslabels.

Veel producenten delen deze benadering van biodynamie. Opvallende namen zijn Domaine de la Romanée-Conti, Louis Roederer, Domaine Dujac, Pierre-Vincent Girardin, Tablas Creek Vineyard, Jacques Selosse en Gaja.

Hoewel certificering misschien geen cruciale factor is voor alle producenten, wordt de waarde van biodynamie steeds meer erkend. Dit is evident in het groeiende aantal producenten dat elementen van biodynamie in hun praktijken integreert.

Één ding is het toepassen van biodynamie in de wijngaard. Een ander is dat biodynamische enthousiastelingen ook kosmische ritmes navigeren als het gaat om het consumeren van wijn.

Wanneer Smaakt Wijn Het Beste? Worteldag, Bloemdag, Bladdag of Fruitdag?

Maria Thun nam de passie voor de kosmos van haar vader over, en haar enthousiasme werd doorgegeven aan haar zoon, Matthias Thun, die een belangrijke rol speelde in de ontwikkeling van Wanneer Wijn Het Beste Smaakt: Een Biodynamische Kalender voor Wijnliefhebbers. Matthias creëerde de kalender om wijnliefhebbers over de hele wereld te helpen de beste momenten te vinden om wijn te genieten, gebaseerd op de biodynamische principes waarmee zijn moeder werkte—dezelfde principes waarvoor zijn grootvader de zaadjes had geplant.

De kalender is gebaseerd op kosmische ritmes, waaronder de fasen van de maan en de posities van de planeten, die naar men wordt aangenomen invloed hebben op de smaak en kwaliteit van wijn. Volgens Matthias Thun smaakt wijn het beste op specifieke dagen, afhankelijk van of die dagen "Fruitdagen," "Bladdagen," "Worteldagen," of "Bloemdagen" zijn—termen die voortkomen uit de biodynamische landbouw.

Fruitdag

Volgens de biodynamische kalender, als je wijn op zijn best wilt ervaren, moet je het proeven op een Fruitdag. Fruitdagen vallen wanneer de maan in een vuurteken staat: Leeuw, Boogschutter of Ram. Wijn proeven op een Fruitdag maakt de fruitige smaken in de wijn intenser, de wijn rijker en voller.

Bladdag

De biodynamische kalender suggereert dat planten zich op zogenaamde Bladdagen richten op het produceren van chlorofyl. Chlorofyl is een pigment dat een cruciale rol speelt in fotosynthese en essentieel is voor de overleving van de plant. Bladdagen vallen wanneer de maan in een waterteken staat: Vissen, Schorpioen of Kreeft. Volgens de biodynamische kalender, als je wijn drinkt op een Bladdag, zul je het minder zoet vinden en gedomineerd door een vitale mineraalachtige of aardse smaak.

Worteldag

Worteldag is de slechtste dag om wijn te drinken. Wanneer de maan in een aardeteken staat—Steenbok, Stier of Maagd—tendensen wijnen er meer onderdrukt uit. Een biodynamische enthousiasteling zou het nooit aandurven om een wijnfles op een Worteldag te openen.

Bloemdag

Wanneer de maan in een luchtteken staat, is het een Bloemdag. De luchttekens zijn Tweelingen, Weegschaal of Waterman, en wijn drinken op een Bloemdag is het meest geschikt voor aromatische wijnen, voornamelijk witte wijnen met bloemige tonen, aangezien deze vaak mooi aansluiten bij de kwaliteiten van een Bloemdag.

When Wine...

Met de "Wanneer Wijn"-app kun je elke dag controleren welk van de vier soorten dagen momenteel actief is. Smaak is natuurlijk subjectief, hoewel we vaak overeenstemming zien onder de wereldberoemde wijncritici als het gaat om het proeven en evalueren van wijn—maar dat is een ander onderwerp. Met de app kun je je eigen onderzoek doen en ontdekken of de exacte wijn anders smaakt op een Worteldag in vergelijking met een Bloemdag. Biodynamische enthousiastelingen twijfelen er niet aan—voor hen is er een verschil.

Anekdotisch Bewijs En Wetenschappelijke Skepsis

Steiner initieerde het, Thun breidde het uit, en sommige van de beste wijnproducenten ter wereld hebben de kosmos omarmd. Biodynamica is breed geaccepteerd en toegepast binnen biodynamische kringen—maankalenders, planeteninvloeden en een biodynamische filosofie waarvan boeren, wijnmakers en tuinders wereldwijd positieve resultaten rapporteren. Echter, vanuit het perspectief van de conventionele wetenschappelijke wijsheid wordt dit vaak bekritiseerd als gebaseerd op anekdotisch bewijs.

De kritiek is dat het werk van Thun ontbreekt aan rigoureus empirisch bewijs onder gecontroleerde omstandigheden, wat nodig is om haar claims over kosmische invloeden te valideren.

Aan de andere kant kan men zich afvragen of wetenschappelijke validatie relevant is. Heeft biodynamica een wetenschappelijk keurmerk nodig om zijn bestaan te rechtvaardigen? Niet voor Leroy. Niet voor Leflaive. Biodynamica heeft duidelijk zijn plaats in de landbouw—een relevantie die steeds duidelijker wordt in de wijnwereld, naarmate een groeiend aantal producenten biodynamische praktijken in hun wijnproductie integreert. Jij zou deel kunnen uitmaken van deze progressieve beweging.

Probeer het uit. Wijde jezelf toe aan biodynamica. Of niet.